Tarsus Amerikan Koleji’nden çok doktor mezun verdik. Bizden daha eski dönemlerde yanılmıyorsam daha da fazla ama 1989 mezunları arasında da çok ama çok kıymetli doktor arkadaşlarımız var.

Bu kişilerden birini size Haziran ayında tanıtmıştım: Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı, Op.Dr.Oğuz Yılmaz. Kendisiyle harika bir söyleşi yapmıştım. Ondan bize akan o kadar çok bilgi vardı ki, yazıyı ikiye bölmek durumunda kalmıştım: “Sevgili Doktorum”  ve “Op.Dr.Oğuz Yılmaz ile sohbete devam…” 

Şimdi ise benim okuldayken “kızlar grubumuzun” has üyesi, en kıymetli arkadaşlarımdan, dostum Sılay Cantürk Uğurbaş’ı doktor kimliği ile tanıtmak istiyorum sizlere.

Okulda herhalde en sevdiği ders biyoloji idi. Zaten ekstra bir beyin, tam bir sünger, öyle deli gibi çalışmadan, derste işi çözenlerden (benim hep çalışmam gerekti…)

Anatomi, biyoloji, araştırma, cerrahi,… Küçücük yaştan ilgi alanına giriyordu.

Şimdi sevgili eşinin memleketi olan Karadeniz’de Zonguldak Karaelmas Üniversitesi’nde görevli.

Bizim için ekstra özelliği ise uzmanlık dalını çocuk göz hastalıkları olarak tamamlamış olması. Yani bizim bızdıklar için önemli bir şahsiyet 🙂

Şimdi sizleri Yrd. Doç.Op.Dr.Sılay Cantürk Uğurbaş ile başbaşa bırakıyorum…

Sılaycım Tarsus Amerikan Koleji’nden sonra hayatın nasıl devam etti? Neler yaptın?

Tarsus’tan sonra uzun bir eğitim dönemi başladı. Hacettepe Tıp Fakültesi’ni, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ndeki göz hastalıkları uzmanlık eğitimi takip etti. Arkasından Amerika’da üç yıl süreyle pediatrik oftalmoloji (çocuk göz hastalıları) ve şaşılık, kornea (gözün önündeki saydam tabaka) ve ön segment hastalıkları alanlarında üst ihtisas yaptım. Daha sonra ülkemize dönüp çocuk göz hastalıkları ve şaşılık alanında çalışmalara başladım.

Tıp nasıl seçilir? Ben iğneye bile bakamayan bir tip olarak konuya çok uzağım. Sen nasıl karar verdin tıp okumaya?

Ailenin çok etkisi oldu. Seçim yaparken ben de çok istediğimden emin değildim.  Ancak altı yıl tıp eğitimi bu mesleğin size uygun olup olmadığını anlayabilmeniz için yeterli uzunlukta bir dönem. Severseniz devam ediyorsunuz. Daha sonra branşınızı belirliyorsunuz. Tıp fakültesi sizi mesleğe adepte ediyor.

İhtisasın çocuk göz hastalıkları. Bu konuya nasıl karar verdin?

Göz hastalıkları tıp öğrencilerinin uzak oldukları bir alan. Vücutta hayati önemi olan temel  organ sistemlerinden biri değil. Ben nöbetleri çok ağır olmayan cerrahi bir branş seçmek istedim. Sonra göz hastalıkları asistanı olan arkadaşlarım sayesinde ilgim arttı. Çocukları çok sevmem ve pediatrik oftalmoloji konusunun ülkemizde eksik uygulandığını fark etmem beni pediatrik oftalmoloji alanına yöneltti.

Çocuk göz hastalıklarının diğer göz hastalıklarından ne gibi farklılıkları var?

Çocuklarda her türlü göz hastalığı göz tembelliği riskini taşıyor. Erişkinlerde bu risk yok. Örnek vermek gerekirse bir erişkin katarakt ameliyatı sonrası eski görmesine kavuşuyor. Ancak aynı hastalık çocukta görme azlığına bağlı göz tembelliğine (ambliyopi)  neden oluyor. Çocukta katarakt operasyonu sonunda iyi görme alabilmek için görme tembelliği tedavisi yapmak gerekiyor. Çocuğun göz muayenesi de erişkininkinden farklılıklar içeriyor.

Bir çocuk ilk defa kaç yaşında göz kontrolüne götürülmeli? Bu ilk kontrolde nelere bakılmalı?

Aile ve çocuk doktoru gözde herhangi sorundan şüphelenmiyorsa en erken üç  yaşında göz muayenesi öneriyoruz. Ancak çocukta şaşılık gibi sorunlardan şüpheleniliyorsa hemen muayene yapılmalı.

İlk kontrolde her şey normalse ne kadar aralıklarla kontrol tekrarlanmalı?

Üç yaşlarında yapılan muayene normalse okul öncesi ve okul çağında muayeneler iki yıl aralarla tekrarlanabilir. Gözde kırma kusuru tespit edilmişse muayeneler yıllık aralarlarla tekrarlanır.

Genelde hangi konularda çocuklar sıkıntı yaşıyor? Gözde en sık görülen problemler ne olabiliyor?

Çocuk göz hastalıkları ile uğraşan göz hekiminin karşılaştığı en sık problem göz tembelliği. Bunun en sık nedeni şaşılık ya da iki göz arasındaki kırma kusurunun arasında fark olması. Bebeklerde tıkalı göz yaşı kanalı en sık karşılaştığımız diğer bir göz hastalığı. Bu problemleri sırasıyla katarakt, prematüre bebeklerin göz problemleri (prematüre retinopatisi) ve kapak düşüklüğü takip ediyor.

Genetik göz sorunlarında ne kadar rol oynuyor?

Ailede göz problemlerinin varlığı çok önemli. Anne veya babada ciddi göz problemi varsa çocuk altı ay ve bir yaş arası göz doktoru tarafından muayene edilmeli.

Göz hastalıklarında hangi branşlar var?

Çocuk göz hastalıkları ve şaşılık, vitreoretinal hastalıklar, kornea ve ön segment hastalıkları, glokom, katarakt ve refraktif cerrahi, oftalmik plastik cerrahi, nöro-oftalmoloji, üveit ve oküler imünoloji göz hastalıklarının alt branşları.

Çocukların güneş gözlüğü takması faydalı mı?

Güneş altında oynayan çocuklarında ultraviole ışınları filtreleyen güneş gözlüğü takmaları faydalı. Güneş gözlüğü takamayacak küçük çocuklar uzun kenarı olan şapkalar kullanmalılar.

Çocuklarda gözleri korumak için yapılması gereken bir şey ya da dikkat edilmesi gereken bir konu var mı?

Üç yaşlarında görme muayenesi yapılması gözde olabilecek kırma kusurlarının teşhisi ve varsa göz tembelliğinin erken tedavisi için çok önemli. Bir de çocuğu göz travmalarından korumak gerekiyor. Göz travmalarının büyük çoğunluğu spor aktiviteleri sırasında daha çok ergenlik yaş grubunda görülüyor. Tenis, futbol, basketbol oyunları sırasında kırılmayan camdan (polikarbonat) yapılmış spor gözlükleri kullanılmalı. Bu özellikle herhangi bir nedenden dolayı bir gözü az gören çocuk için daha büyük önem taşıyor. Daha küçük yaş grubunda dikkat edilmesi gereken sivri objelerden çocuğu uzak tutmak. Gözle temas eden kimyasal maddelerle karşılaşınca yüzü 10-15 dakika süreyle sürekli yıkamak arkasından bir göz doktoruna görünmek gerekiyor.

Yazın çok karşılaşılan bir sorun, göze kum ya da başka cisim kaçması. Ne yapmak lazım?

Gözü ılık suyla yıkamak yapılacak en akıllı şey. Hiçbir zaman sıcak suyla değil. Bir de gözle gördüğünüz kum tanesini peçeteyle veya havluyla almaya çalışmamak gerekiyor. Antibiyotikli merhem uygulanabilir. Eğer batma ve kızarıklık hissi devam ediyorsa göz doktoruna başvurmalı.

Verdiği bilgilerden dolayı sevgili doktorumuz Sılay Cantürk Uğurbaş’a teşekkür ederim. Umarım hepimizin bızdıkları son derece sağlıklı gözlere sahip olurlar. Her halukârda zamanında kontrol ve erken müdahale son derece önemli. Bizim de Maya için öngörülen iki yaş check-up’ımız detaylı bir göz muayenesini de içermekteydi. Eh yaptırdık haliyle… Çok şükür tertemiz çıktık kontrolden. Darısı ilerideki muayenelerin başına…